Nog Twee Dagen

De spanning loopt op, de schizofrenie ligt op de loer … november 1953, mijn moeder die zich vanwege mijn geboorte aan blijdschap verplicht voelt en dat terwijl zij drie weken daarvoor mijn oudste broer heeft mogen begraven … oktober 1972, mijn zus die huilt op haar 16e verjaardag want één dag daarvoor stierf mijn vader … oktober 2010, ik ga op reis naar het Vaderland en wel één dag nadat we hebben mogen herdenken dat mijn moeder een jaar geleden overleed … de gespletenheid geldt ook (misschien 'vooral') mijn eigen Prinses van Maluku, die ik in dit Prachtland achterlaat … Weliswaar beschermd door twee Heel Erg Grote Broers, door haar moeder en door een keur aan ooms, tantes, neven en nichten … “Pap, ben je wel helemaal goed bezig?” ... maar voor alle zekerheid heb ik toch nog maar een extra slotgracht aangelegd van telefoonnummers en mailadressen van vrienden … “Pap, wil je oom Ka en oom Es zeggen dat zij mij niet iedere ochtend moeten opbellen om te vragen of ik op tijd op school zal zijn? Ik word daar gek van. O ja, Pap … oom Jé heeft de scheidsrechter geslagen want die gaf mij een onterechte gele kaart, vond oom Jé, want oom Jé vindt het niet erg als ik heel erg hard tackle … ” Mijn dochter achterlaten in een land waar Goor-Bruin (en dat is toch echt een heel ander bruin dan dat van mijn huidskleur) aan de macht is, als Jeugdzorg mij daarop zou aanspreken, dán is er nog hoop voor de Hollandse Beschaving.

Een jaar later

Het eerste jaar is nu bijna voorbij en nog altijd valt er weinig te zeggen over de dood van mijn Zeer, Zeer Oud Geworden Moeder … Hoe berekent men eigenlijk een rouwperiode … Wanneer is men uitgerouwd, kan men uit het grauw van onbenoembare droefenis treden … Van haar sterfdag herinner ik mij de stem van broer F aan de telefoon “F … met F … Ma is er niet meer.” “Oké, bedankt,” zei ik. “Ik ga mijn kinderen bellen.” Eerst belde ik Geliefde, maar toen mijn stem brak voelde ik de handen van Jongste Zoon B op mijn schouders, waarop ik de glijbaan naar tomeloos verdriet ontsteeg … “Dit wil, dit mag, dit kan ik met niemand delen.” … Eén etmaal na haar sterfdag zal ik de reis terug naar het Vaderland, naar Porto – Saparua aanvaarden … Waarschijnlijk liggen daar de woorden die het verhaal zouden kunnen dragen, die het delen mogelijk zouden kunnen maken …

Aardige Belanda's

Een pejoratieve connotatie, die uitdrukking is van toepassing op het woord 'Belanda' als Joch Bé dat in de mond neemt. Joch Bé had er geen probleem mee dat het interview met hem reddeloos verdronken is in de digitale zee van nullen en enen op de harde schijf van de camera en dus over gedaan moet. “Ach, ik heb toch dingen gezegd die ik eigenlijk niet wilde zeggen.” Wie weet zal Joch Bé de herkansing – vandaag – aangrijpen om eens wat aardige dingen te bedenken over zijn Hollandse medemensen. Want aardige mensen, dat zijn het toch, regisseuse Avé, geluidstechnicus Wévé en cameraman Jé-el … en al zou Joch Bé ze niet aardig vinden, dan nog is het zaak ze toch maar even te vriend te houden want zonder dit Belanda-trio kan de film Dakloze Herinneringen niet gedraaid worden. Daar komt nog bij dat het Trio meegaat naar Maluku om daar de eerste week te filmen en Joch Bé zal zich dus voorlopig van zijn meest edelmoedige kant moeten laten zien.

Met kaas

 

Maar dan met kaas

Nog 5 dagen en we gaan onderweg met vacuüm-verpakte belegen kaas en dito geconserveerde rookworst van de Aldi in de bagage, waar men in Porto – Saparua dol op blijkt te zijn … men schijnt de kaas zelfs op de pisang goreng te smelten en in Jakarta, zo leert de ervaring van zegsvrouw Nell, geldt nasi goreng met gesmolten kaas als lekkernij … het helpt wel om de reis naar het vaderland niet al te zeer te idealiseren … 'Verkaast' heeft wat men noemt een pejoratieve connotatie …

Nog 6 dagen

"One day I'll fly away ... "

Nog maar zes dagen en dan ga ik voor het eerst sinds ik bijna 57 jaar geleden in het Zuid-Hollandse Woerden geboren werd terug naar mijn geboorteplaats Porto op het eiland Saparua … “Denk je er aan je telefoonoplader mee te nemen … koop dettol en haal je op tijd je inentingen bij de GGD … neem vanaf Ambon de speedboot, man … Weet je al wanneer je die anti-malaria-tabletten moet gaan slikken … ” De kop duizelt van alle goed raadgevingen en er zijn zelfs stemmen die mij bronstig lachend zes paradijselijke weken bij de blijkbaar heel erg jonge, heel erg goedkope Molukse Meisjes van Plezier in het vooruitzicht stellen … Zo'n heel erg vreemd idee is het misschien wel niet – met het oog op de financiële kanten van het leven – een oprot-premie bij Buitengewoon Minister Van Heel Erg Vreemde Zaken Geert Wilders aan te vragen en op dat achterlijke Saparua een internetbedrijf annex hoerenkast te beginnen … Er zijn Landgenoten die je het niet krijgt bijgebracht dat men naar het Land van de Voorouders vertrekt om achter Geheimen te komen waarvan mijn ouders waarschijnlijk gedacht hadden dat ze die mee zouden nemen het graf in.

Niet naar de Pasar Buku

"Zo'n Molukker gun je toch een Blackberry ... "

Het heeft een bruine huidskleur, het paradeert over straat, gekleed in esthetisch meer dan verantwoorde kleding en het draagt schoeisel dat zo duur is, dat een blanke leeftijdgenoot daar oude vrouwtjes op straat van de AOW voor moet beroven. Het is al wat ouder dan 14 jaar, de leeftijd waarop het met heel veel ruzie in huis en met veel gedoe ook vanwege leerplichtambtenaar en Jeugdzorg van school geschopt is … Alle kans dat het dan over een zogeheten Blackberry beschikt … Alle jongeren uit Verre Molukse Landen in Nederland beschikken over zo'n apparaat want hoe kan men anders permanent op Facebook rondhangen en op Facebook rondhangen dat moet want hoe kan men anders alle vrienden ervan op de hoogte stellen dat men hedenochtend de koelkast opentrok en daar een pak melk aantrof dat men reeds in het vroege voorjaar had aangeschaft. 'Wie wat bewaart, die heeft wat … ernstige darmklachten bijvoorbeeld' … Maar waar betalen al die Jongeren uit Verre Molukse Landen zo'n dure Blackberry van. Het antwoord op die prangende vraag begon bij mij te dagen toen Vriendin Idé mij vanuit het Muma berichtte dat men daar ketan-unti verkocht en of ik dus dan maar zo vriendelijk wilde zijn om toch naar de Pasar Buku aldaar te komen … Nee, lieve Idé mocht ik antwoorden. Want ik ben weliswaar inderdaad die arrogante 'klootzak' waarvoor men mij verslijt, maar zelfs daar zijn grenzen aan te stellen … wie niet op de Pasar Buku wil/mag/kan verschijnen omdat de organisatie het verlangde tarief niet kan betalen, die moet daar ook niet als gast komen, dat staat gelijk aan een affront jegens de aanwezige collega-schrijvers … Nee, lieve Idé, berichtte ik … Ik kom niet, want ik ken die Bruine Lui uit Verre Molukse Landen. Voor een kop koffie betaalt de bezoeker € 3.75, voor een portie ketan-unti rekent men € 8.50 en daar komt nog een euro bovenop als de klant een servetje verlangt … Dat hoort men als 'Molukkers onder elkaar' gedwee te ondergaan. Wie daar toch aanmerkingen over maakt die wordt terstond door de dienstdoende beveiliger aangesproken die beleefd – de boze blikken verborgen achter de glazen van het allernieuwste model Ray Ban-zonnebril – informeert of klant het toegangsbewijs kan tonen en dat kan klant natuurlijk niet want klant is dat bewijsje per ongeluk verloren. Of klant dan die € 17.50 entreegeld 'alsnog' wil betalen … Molukkers hebben bij het integreren in de Nederlandse samenleving vooral veel aandacht besteed aan het Laden Lichten en aan het Uitmelken … men moet die Blackberry's tenslotte ergens van betalen …

Stemmen

Uit het Rijke Molukse leven

Zo'n avond is het. De stilte in huis brengt onrust met zich mee, ieder moment kan een kakofonie van stemmen uit alle hoeken van de kamer opklinken … “Als je straks terugkomt van Maluku zal november je in het gezicht striemen … hoe overleef je de winter, dat lange wachten op ondergesneeuwde treinen als je op weg gaat naar Geliefde in Nijmegen … zul je op de fiets nog steeds even de vaart inhouden als je de flat nadert en voor je uit ziet hoe de buurvrouw, komend vanuit de tegenovergestelde richting ook de portiek nadert … je hebt geen zin in praatjes over onderwerpen waar men het KNMI voor heeft uitgevonden. Geen zin in weer die opmerking dat haar hond je niets zal doen en maar hopen dat het beest dat ooit wel in de kop zal halen om het arme dier dan finaal de vernieling in te trappen, maar dat weet dat beest want beesten onder elkaar herkennen de moordlust in de blikken van de tegenstander, herkennen die geur van 'Jij dood of ik dood' … geen zin in een avond lang dat liedje in de kop van 'Kleine Dirkie had een hondje, door een auto overreden, met gebroken poot in 't straatgewoel gevonden. Met twee houtjes en een stukje van een ouwe gonjezak' … geen zin je minuten achtereen af te vragen wat een gonjezak nou eigenlijk is … Stemmen die lachend fluisteren dat je beter dood op het strand van Saparua kunt blijven dan ooit weer terug te keren naar dit land waar de gemoederen worden beziggehouden door de bezuinigingen op de kinderopvang, waar sprake is van ruim 100 meldingen van misbruik in de jeugdzorg, waar onterecht diploma's bij Hogeschool InHolland worden uitgereikt … Stemmen die je toezingen 'Ga nou maar lekker even naar Rudy M, die heeft een fles whisky klaarstaan.' …

Van olifanten en muisjes

Ambassadeur Habibie: "You tokkin to me, Wilders?"

“Ik zie geen reden waarom wij niet kunnen samenwerken, tenzij de Nederlandse regering een anti-islamitisch beleid gaat voeren. Als de heer Wilders buiten de regering staat, mag hij schreeuwen wat hij wil. Zolang hij maar buiten het kabinet blijft blaffen. Waarom zouden we door deze ene man de verhoudingen in de war gooien? Overigens zie ik in zijn woorden haatzaaierij. Mijn oom is nota bene door de Nederlanders herhaaldelijk in de gevangenis gegooid wegens haatzaaierij tegen de Nederlandse kolonisator, maar dat terzijde. Als je iemand beledigt, vraag je om een reactie. Als de heer Wilders de islam barbaars en achterlijk noemt, moet hij misschien meer leren over de islam. Dat er in Bagdad al een geneeskundige school was toen hier in Nederland alleen nog kwakzalvers rondliepen. Ik zal hem niet de les lezen, zolang hij maar geen invloed heeft op het Nederlandse beleid.” Dit verkondigde Yunus Effendi Habibie, Indonesische ambassadeur in Nederland in het Financieel Dagblad van 23 september 2010 … Een woedende Grootse Geert wil nu/eist nu dat Maxim Verhagen Habibie op het matje roept. Geert Wilders heeft macht in de ballen en dan wil Verhagen, machtsgeil als hij is, diezelfde Boosdoener uit Venlo uiteraard in meerdere opzichten oraal bevrediging bezorgen. Daar hoort een plaatje bij, Maxim Verhagen die op de schouders van Geert Wilders moet klauteren om, op zijn tenen staand, de Grote Onverstoorbare Habibie boze woordjes in het olifantenoor te toeteren … En Habibie die dan met licht gefronste wenkbrauwen en met een beminnelijke grijns vraagt “Wat zegt het muisje nou toch allemaal?” Vervang nu Verhagen en Wilders door respectievelijk Dries van Agt en Chris van der Klauw, vervang Habibie door de toenmalige Duitse Bondskanselier Helmuth Schmidt, denk niet aan uitspraken van Habibie over een angstpsychose bij mentaal/verstandelijk gemutileerden die op de PVV hebben gestemd, maar aan het Nederlandse voorbehoud bij het plaatsen van kruisraketten, dat door van Agt bij de NAVO-partners aan de orde moest worden gesteld en vanzelf komen uit de mond van Helmuth Schmidt de legendarische woorden 'Was bitte?' gerold … Zo stond het ergens in de jaren 70 van de vorige eeuw door Peter van Straaten afgebeeld in Vrij Nederland … Zelfoverschatting blijkt weer eens een tijdloos Hollands exportproduct van onomstreden kwaliteit te zijn … Inmiddels heeft Habibie oprecht spijt betuigd. De man dacht in eerste instantie dat hij met een cabaretvoorstelling en anders wel met een circusnummer te maken had en hij heeft Wilders uitgenodigd de act ook eens een keer in het Rembrandthuis te Jakarta op te voeren. Zelden hebben Indonesiërs zo om een Hollander mogen lachen …

Vrijheid van Meningsuiting

“Who's gonna pay attention to your dreams?”

Het moet allemaal nog bezinken bij Gregorius Nekschot, leest men in de Volkskrant. Hij kan het nog niet helemaal geloven dat Justitie de zaak, die zij dacht tegen hem te hebben, geseponeerd heeft. Daar heeft Justitie natuurlijk gelijk in, want Nekschot (houder van een vergunning tot het dragen van een waterpistool) is zich een hoofddoekje geschrokken van alle commotie rond zijn schertsfiguurtje … Hij heeft een dag en een nacht in een politiecel mogen doorbrengen en hij heeft zijn obscene troep van internet weggehaald. En daar ging het Justitie klaarblijkelijk om. Dat lijkt heel aardig van Justitie, maar dat valt nog te bezien want het hangt er maar helemaal van af of het zielige van heer Nekschot niet over het hoofd gezien wordt. Heer Nekschot is een man met aantoonbaar aanwezig tekentalent, maar die door gebrek aan visie alleen maar zichzelf tot karikatuur weet te maken … welbeschouwd past hier slechts medelijden, maar weet men dat medelijden op te brengen als men in de Utrechtse wijken Kanaleneiland en Overvecht-Noord woont? Als men achter de spotprenten van vrouwen in boerka de eigen moeder, de eigen grootmoeder herkent of de eigen zuster die eigenlijk ook wel van de verboden westerse vruchten had willen proeven … Wie zonder mededogen de eigen talenten misbruikt om hen die geschopt en vernederd worden nog eens extra te bespuwen, die hoeft waarschijnlijk niet zo heel erg te rekenen op genoemde mededogen van de kant van de slachtoffers. Zo'n meneer Nekschot – “Dat pseudoniem van jou, hè … Is dat nou iets waarover je nog eens zou willen praten? Was er dan helemaal niemand in je omgeving … O ja, je moeder is dood … Nou ja, toe maar, dapper voort dan maar, jochie … ” – die is natuurlijk ook maar buiten medeweten om nazaat van een natie die de democratie in 1945 van de Geallieerden cadeau kreeg. Die prachtige Vrijheid van Meningsuiting daar heeft men in dit land niet zo heel veel voor hoeven doen. Men hoefde in elk geval niet gekleed in boerka en djellaba, gesterkt slechts door de liederen van de voorouders, aan de lange tocht te beginnen, weg van de honger en de ontluistering.

Correspondentie

“Frans,

Laat ze het heen-en-weer krijgen... ik weiger elk aanbod van niks en niemendal, ze zoeken het maar uit met dat georganiseer van ze met schrijvers als sluitpost. Sluitpost! Overigens treedt in Indonesië - wat ze hier een derdewereldland noemen - geen ene schrijver gratis op. Ze krijgen een honorarium, ze krijgen te eten, te drinken en een hotel. Kwestie van manieren. Nog altijd. Groet, Alfred.”

Alfred,

Dat idiote wijf – C. R.- de M. van boekhandel Van S te Den Haag – had in elk geval toentertijd niet door dat de Literatuur helemaal niet bestaat bij de gratie van vervangbare boekverkopers. Wat kan het de lezer nou schelen welke analfabeet met BTW-nummer hem jouw boek verkoopt? (Veel te duur is het toch en om het boek nou voor je verjaardag te vragen en het dan van je schoonmoeder te krijgen die je liever dood ziet … ) Nog afgezien van de notie dat je als schrijver natuurlijk het liefst ziet dat mensen midden in de nacht de etalageruiten van zo'n boekwinkel ingooien om het boek, zoals het eigenlijk hoort, te jatten … Zo ben ik ooit aan mijn exemplaar van Slauerhoff's verzamelde gedichten gekomen: ik ging toen om met met Johan W, die bij mij om de gunsten van mijn mooie zuster liep te slijmen. Ik beloofde Johan W valselijk dat ik zijn zaak bij voornoemde familie-schoonheid zou bepleiten en dankbaar als de mafkees was liet hij zich voor mijn dievenkarretje spannen … ik liep in Utrecht Broese Kemink binnen, waar men van de verkoop van de nieuwste Gerard Reve detectiepoortjes had geïnstalleerd en ik stak daar mijn Slauerhoff in mijn jaszak … “Maar dat is toch niet slim van je?” hoor ik jou nou zeggen … Geen nood, Alfred. Ik had bij de stellingen met Vieze Boekjes een mij bijzonder antipathieke Landgenoot uit Verre Molukse Landen gesignaleerd met wie ik mijns ondanks een flauw praatje over het KNMI, over Marx of was het Trotski (ik was toen er-rug 'links' … ) en over Ajax aanknoopte … zo'n gesprek tussen Landgenoten in diaspora verloopt uiteraard in een hartelijke sfeer en de randdebiel (hoewel zo iemand in die tijd waarschijnlijk nog gewoon 'Moluckse klootzak' heette … ) liet zich een moment stevig door mij omarmen, lang genoeg om zo'n Boekje met Borsten in zijn schoudertas te laten glijden … voor eeuwig tot vriendschap veroordeeld liepen wij zij aan zij door het detectiepoortje, waarna ik op het juiste moment mijn Slauerhoff aan Johan W overhandigde, die daar braaf op mij wachtte en die zich toen – zich verheugend op een kus van mijn zus – dansend met 'Alleen in mijn gedichten wil ik wonen' uit de voeten maakte … Het waren drie Heel Erg Grote Mannen die ons kwamen fouilleren toen het alarm afging en toen het Voornoemde Vieze Boekje tussen duim en wijsvinger tevoorschijn kwam, wist ik Landgenoot toch nog een hart onder de riem steken … “Jij, vuile smeerlap. Jij bezorgt ons Molukkers wel een heel slechte naam.”

Uit het schrijversleven

Makelaars in Geweldige Literatuur

De organisatie van Pasar Buku kon het door mij verlangde gangbare tarief van Stichting Schrijvers, School, Samenleving niet betalen en besloot daardoor haar uitnodiging aan mij om zaterdag 25 september acte de présence te geven in te trekken. Die eer gunde ik de organisatie want namens haar werd ik benaderd door een dame die van beleefdheden en correcte opstelling weet had … Dat was wel anders toen ik eens gevraagd werd door een Haagse boekhandel (“Het begint met een V en het eindigt op an Stockum.”) om 'gezellig' aan te schuiven achter hun kraam op de Haagse Pasar Malam Besar. De 'dame' die mij per brief uitnodigde haalde het in haar ongeletterde hoofd te suggeren dat het voor mij een hele eer was om deel uit te maken van een gezelschap waartoe ook Aa, Bé en zelfs Cé zouden behoren, om maar te zwijgen van Pé, Q- uu en Er. Allen Schriftgeleerden die hun sporen hebben verdiend in de Indisch/Molukse Literatuur (Wat is dat trouwens voor exotische literatuur? Geschreven met uit kruidnagelhout gesneden potloden op de bast van de sagopalm en met bamboe-sjablonen op bananenblad gestempeld?) Mevrouwtje kon mij geen financiële vergoeding in het vooruitzicht stellen en dat leek mevrouw trouwens ook ongepast want er werd op deze manier toch zeker gratis reclame voor mijn werk gemaakt … ? Ik was toen nog maar een dartele veertiger die niet van brutaliteiten (andere dan die van hemzelf) hield en ik schreef mevrouw terug dat ik – gezien haar ongemanierdheid – de indruk had dat zij geen seksleven zou kunnen/mogen/willen hebben en dat ze zodoende door de jaren heen een aardig bedrag bijeen gespaard zou kunnen hebben, aangezien zij nooit condooms of abortuskosten heeft hoeven te betalen. Of mevrouw mij dat geld als honorarium zou willen uitkeren. Op die brief heb ik nooit antwoord gekregen, terwijl er toch echt 'hoogachtend' onder stond of misschien wel 'met de hoogst mogelijke uit alle hoeken en gaten geschraapte achting, mevrouwtje Ka Uw Thee-tje'. Inmiddels ben ik kandidaat-zestiger en de scherpste, meest gure kanten van mijn temperament heb ik veilig kunnen delegeren aan het nageslacht, hoewel ik mij sinds het overlijden van mijn moeder wel degelijk realiseer dat er eigenlijk niemand meer op de wereld is die zich willens en wetens, beschikkend over een voor mij wel bijzonder profijtelijke cocktail van moederinstinct en gezond verstand, tussen mij en God wringt als het weer eens tot een handgemeen tussen ons dreigt te komen … dus ook niemand over wier tranen ik kan uitglijden (“Maar jongen, zo heb ik je toch niet opgevoed? Nee Mam, heeft u wat eten in de koelkast?” “O ja, natuurlijk. Zal ik het voor je opwarmen? Ga zitten, ga zitten.”) als ik op een onbewaakt moment de pen laat uitschieten en er opeens iets op papier staat dat 'niet zo aardig overkomt'.

Scheren voor de spiegel

Rare snor eigenlijk

Het stofzuigen en het dweilen op de dag van B's verjaardagsfeestje werd op film vastgelegd, camera- en geluidsman kozen positie onder de douche toen ik voor de spiegel in de badkamer, het bovenlijf slechts bedekt door een mouwloos hemd, mijn baard eraf haalde. Voor de film 'Dakloze herinneringen' moet men zich tenslotte bloot durven te geven. Eens te meer realiseerde ik mij – oog in oog met mijn eigen tronie – wat een rare grimassen men trekken moet wanneer men zich gladgeschoren onder de mensen wenst te begeven. En zou gans de mensheid nu ook kunnen zien dat het plankje boven de wastafel, met daarop de toiletartikelen eigenlijk niet echt helemaal schoon was … en aan wat voor gedachten geeft men zich zoal over als men zich onbespied mag scheren? “Toch best nog wel een leuke kop voor iemand die tegen de zestig loopt … zullen we vandaag eerst de kaken en de kin doen of eerst maar eens de lastige stukjes onder de neus en onder de bovenlip … kan dat trouwens wel, zo'n halve snor met kaal strookje onder de neus? Je krijgt daardoor wel een zelfde soort smoelwerk als die mafkees in Oostenrijk die zijn eigen dochter 24 jaar of zoiets in de kelder opgesloten hield. En waarom had ik een half mensenleven geleden ook alweer geen zin in die film van S de H die mij ook met scheermes voor de spiegel wilde neerzetten zodat ik voor de camera het gezicht van mijn vader vanonder mijn snor tevoorschijn zou halen … Misschien omdat ik toen helemaal niet op mijn vader wilde lijken. Nu kan ik niet eens meer op mijn vader lijken want die was het niet gegeven 56, bijna 57 te worden. Die was het niet gegeven de eigen kop met alcohol en nicotine te craqueleren … ”

Labyrint

Dorpsjongen uit Porto-Saparua

Hij heeft dezelfde oogopslag als mijn vader, zijn grootvader. Dat ontdekte ik op een willekeurige zomerse middag toen Zoon J mij in de keuken omstandig stond uit te leggen waar het heen zou gaan met de Mensheid (IJs en weder dienende, AFC Ajax moest dan wel kampioen worden en op school moesten ze niet zo zeiken). Waarschijnlijk delen de heren ook die kenmerkende laconieke grijns met een enkele opgetrokken mondhoek, maar dat laatste weet ik niet meer zo zeker, want veel te grijnzen had de man aan het einde van zijn korte leven niet meer … “Wie ben jij nou weer?” sprak mijn Zeer, Zeer Oude Moeder om de vijf minuten toen Zoon J op haar 85-ste verjaardag acte de présence gaf. Dan staarde ze haar kleinzoon aan om vervolgens hautain het hoofd af te wenden … Waarschijnlijk was mijn Zeer, Zeer Oude Moeder op dat moment weer het jonge meisje in de KNIL-kazerne, dat niet zonder slag of stoot wenste te zwichten voor die dorpsjongen uit Porto – Saparua met zijn branie, zijn drank-, zijn gok- en zijn vechtlust. Ongetwijfeld zullen de avances van de dorpsjongen onderwerp van bespreking zijn geweest tijdens de dagelijkse bijeenkomst van het Politbureau Stoere Meiden van de Tangsi … “Ha ha, dat drinken en gokken zal hij zelf moeten afleren. En dat vechten? Ja, luister eens hier meid, het blijven wel soldaten hè … dus daar moet je niet over zaniken. En trouwens, als hij begint te slaan, weet je wat je dan doen moet? Kom eens, kom eens even hier staan … probeer me nou eens te slaan, dat probeerde die biedjie klot, die binatang van mij ook … ” Voordat mijn Zeer Zeer Oude Moeder op haar 87-ste overleed was ik haar al kwijt, was ze al verdwaald in een labyrint van over elkaar heen tuimelende beelden, waarvan er soms eentje voor haar ogen bleef zweven. Dan lachte zij of ze moest huilen als ze iets terugzag dat ze al die jaren voor haar kinderen verborgen had willen houden.

Doe-het-zelf-Theater

Jappenkamp - Natalie Ypma

Na zes weken in het vaderland terugkeren naar Nederland in de herfst, waar dan inmiddels de haan drie keer gekraaid heeft en Maxim Verhagen, namens geheel het achterbakse CDA-geteisem, even zo vaak verraad heeft gepleegd (“Bindt hem aan handen en voeten en werpt hem uit in de buitenste duisternis; daar zal het geween zijn en het tandengeknars.”) … het Nederland in verval waar het een sport gaat worden moslimvrouwen op straat van hun 'kopvodden' te beroven … en als dan ook zal blijken dat AFC Ajax in de Champions League van de Europese voetbalvelden wordt geblazen, als dan ook nog blijkt dat het zaterdag-cryptogram van de Volkskrant nog even onoplosbaar is, dan rest er nog maar één uitweg, zelf theater maken … Woorden dienen zich al aan, nu nog dans en muziek en oefeningen uitspraak kamp-Japans … “Ietsj Ietsj Ietsj Ietsj / Eén – Kamp Sabang / Nie Nie Nie Nie / Twee – Belawan / Sannn Sannn Sannn Sannn / Drie – Bangkinang / Sjie Sjie Sjie Sjie / Vier – Benkoelen / Goo Goo Goo Goo / Vijf – Teloekbetoeng / Rookoe Rookoe Rookoe Rookoe / Zes – Batu Lintang / Sjietsjie Sjietsjie Sjietsjie Sjietsjie / Zeven – Roemahtiga / Hatsjie Hatsjie Hatsjie Hatsjie / Acht – Manokwari / Koe Koe Koe Koe / Negen – Benteng Tingi / Djoe Djoe Djoe Djoe / Tien – Poerwodadi.”

Misschien de laatste keer

Een jaar waarin de droefenis zacht neuriënd mijn voetstappen in huis, over straat, in treinen en in bussen, op vreemde plaatsen hardnekkig blijft begeleiden … “Nu bent u er echt niet meer.” Dat dacht ik toen ik 56 werd, toen met Kerstmis familie en vrienden en mijn Lief kwamen, toen Zoonlief en ik besloten een eerste reis naar Maluku te maken, toen broers en zusters, toen de kinderen hun verjaardag vierden. Toen Dochterlief toch overging naar HAVO 4 … “Ze is toch over, Mam,” sprak ik toen Dochterlief mij de blijde boodschap midden in de nacht vanuit een door haar gefrequenteerde uitgaansgelegenheid per sms overbracht … “En morgen gaan we, Mam … ”. Dat zal ik zeggen als we op haar sterfdag wederom aan het graf op de Leerdamse dodenakker zullen staan, waar zij herenigd ligt met mijn vader … “En misschien dat ik hier nooit meer kom, Mam.”

Dit land

Pedagogisch hulpmiddel (ca 1964)

“Als je een gezicht begint te trekken wil ik je wel een reden geven om te mopperen, om kleinzerig te lopen snauwen, om met deuren te slaan.” Aan dat soort vormen van opvoedings-poëzie – daarbij indachtig die hand van mijn vader die al op het punt staat de broekriem los te gespen - houd ik me maar vast op momenten waarop ik er bij voorbaat al tegenop zie om na zes weken in het vaderland terug te keren naar dit land, dat zich neerlegt bij de vorming van een kabinet dat voor zijn voortbestaan afhankelijk is van de 'gedoogsteun', verleend door Moslim-haters. Wat nooit gedoogd had mogen worden, daar laat men zich door gedogen … Terug naar dit land dat zich (stompzinnig chauvinistische Molukkers voorop, die de Heilig Verklaarde Giovanni van Bronkhorst een goddelijke status toekennen) de strot aan stukken schreeuwt vanwege de prestaties van voetballers, maar dat onverschillig blijft tegenover de nabestaanden van hen die sneuvelden in Uruzgan. Hier valt een opmerkelijke parallel waar te nemen: In dit Prachtland houdt men niet van voetballen, wel van winnen. Men houdt alleen maar van idealistische beroepsmilitairen als die oorlog in Afghanistan gegarandeerd te winnen valt. Had de Lucht Mobiele Brigade het hoofd van Osama Bin Laden op sterk water naar de Coolsingel (sinds 'Pimmetje' de bakermat van massahysterie) mee kunnen voeren, dan hadden de nabestaanden mogen rekenen op een leven lang gratis gas & licht (“Wij Hollanders maken ons maar om twee dingen druk – laat de N.E.M ons per ster-spot weten – 1. Voetbal/winnen van de finale desnoods met moord en doodslag en 2. Onze Energierekening.”). Dit land, waar Molukkers applaus oogsten als ze zich niet neerleggen bij straatterreur, maar daar hard op reageren. Dit land, dit slaapverwekkende dorp, deze flat waar men de getrapten van de samenleving bijeengeveegd heeft … maar niet langer gezanikt, er is geen tijd voor kleinzerigheid. Er kunnen nog boeken worden geschreven, er kan nog theater worden gemaakt en er kan nog gezongen worden. Dat deden de gedetineerden in de Jappenkampen tenslotte ook.

Ambachtelijk schrijven

“Orodispergeerbare tabletten. Eén tablet bevat 2 mg loperamidehydrochloride”. Als de darmbacteriën dat op het doosje lezen dan blijven ze wel weg, hoop ik … Een film maken en in het kader daarvan naar Porto op Saparua reizen is heus niet alleen seks, drugs en rock&roll. Daar hoort onvermijdelijk een bezoek bij aan de drogist waar ontsmettingsmiddelen (viespeuken daar in Maluku), verbandspullen (men gaat elkaar daar spontaan te lijf) en geneesmiddelen tegen diarree gekocht moeten. Ook mijn lievelingswarenhuis Action dient leeggekocht, want wat heeft men daar een handige zaklantaarns met led-lampjes die op – handig, handig – penlitebatterijen werken en wat te denken van vijf kleurige balpennen voor slechts € 1,89 en 2 (twee) schriften van A5-formaat, 100 vel, met spiraalband voor € 0,89 per stuk … Men zou haast voor zijn plezier ambachtelijk aan het schrijven slaan als de batterij van de mini-laptop uitgeput raakt en de stroom op die godvergeten achterlijke Molukken blijkt uitgevallen … Met balpen in eigen handschrift (ja allicht … ) een gedicht op gelinieerd papier schrijven, Vrome Verzen over Vrede (dat allitereert alvast). Een lofzang op het land waar mijn ouders begraven liggen, onder een grafzerk die – net zo moe klaarblijkelijk als voornoemde ouders – lui achterover leunt onder een hoek van pakweg 20 graden, hetgeen de grafdelvers eigenlijk op een pak slaag zou moeten komen te staan, maar dat hoort dan weer niet bij die mooie verzen. In die Prachtverzen wordt een nieuwe generatie Nederlanders bezongen, die helemaal niets te maken wenst te hebben met grootvader die zich met gevaar voor eigen leven niet (veel) later dan op 5 mei 1945 bij het verzet meldde en die het van de Joodse buren gekregen geld eerlijk verdeeld heeft onder meisjes met een wel heel erg oud beroep … Een generatie ferme Meiden en Knapen die ieder asiel zoekend kind aan de grenzen van dit onbetamelijk volgevreten land begroeten met de woorden “En toen moest jij op reis, Mijn Lief / En huilen mocht je niet / En voelde jij mijn hand dan niet/ hoorde jij mijn stem dan niet/ zag je niet die open poort / de toegang tot mijn dromen” … Schrijven, er bestaat geen mooier beroep.

Nooit meer doodtrappen

object       besnijdenismes

materiaal   zilver & cornalijn

datering    1700=1800

plaats       Rotterdam (?) & Nederland

hoogte     15.5

breedte    ø 2.0

collectie   Joods Historisch Museum

trefwoorden  besnijdenis

jhm-nummer 00134-01

“Als ik een vrouw ontmoet met een intelligent gezicht / een edel gevoelig profiel en beschaafde manieren / met poëziebundels van Reiner Maria Rilke en Hölderlin / en een altviool onder de arm / dan denk ik meteen aan neuken.” (Hans Dorrestijn) … Ongeveer in die trant denk ik aan doodtrappen (bij ontstentenis van een 'neukpartner' trouwens niet eens zo'n slecht vervangingsmiddel, hoor ik wel eens van ervaringsdeskundigen) als ik in de Volkskrant Ronald Huilebalk Giphart lees die ik graag op 11 september 2001 een sprong zonder parachute uit één van de door hemzelf uit te kiezen Twin Towers had zien maken (en dat de brandweer hem beneden opwacht met zo'n vangzeil, maar dat de brave mannen op het belangrijkste ogenblik plots en bloc flauwvallen door de stank van uitwerpselen die Huilebalk in kwestie voor zich uit stuurt). Huilebalk Giphart (de idioot schijnt ook nog kinderen te hebben verwekt en daar hoort men Jeugdzorg dan weer niet over) koketteert graag met de trauma's die 'zijn generatie' zou hebben opgelopen dankzij Onze Teinkaping van Wijster 1977. Een heus wel Groots Denkertje die Giphart, een man van Geweldige Filosofisch Wijsgerige Inzichten, want de meeste trauma-patiënten weten niet eens/willen niet eens weten dat het een trauma is dat zich als dichte mist tussen hen en de rest van de wereld genesteld heeft … Doodtrappen, reanimeren, op kosten van de Volkskrant (van 'uw en mijn abonnementsgeld') laten revalideren in zo'n slaapverwekkende Molukse woonwijk en daarna voor alle zekerheid met een roestig, gebraamd Somalisch besnijdenismes ontmannen … van dat soort gedachten hoop ik verlost te zijn als ik na een verblijf van zes weken in Porto op Saparua terugkom in dit Prachtland … Woede en wrok, het zijn mijn meest trouwe metgezellen, maar trouw gaat mijnerzijds in dit geval nogal eens gepaard met zelfverloochening, met zelfbeperking …

Soren Kierkegaard

Facebook, wat heeft een mens aan Facebook … Men neemt op de startpagina de ijllift naar beneden en dan ziet men opeens iets staan, dat wel past bij zo'n zomerse zaterdag in september …

“Life is not a problem to be solved but a mystery to be lived.” Men ziet bevestigd dat het de filosofen (zoals in dit geval Soren Kierkegaard) zijn die de beschaving kunnen redden. Het leven niet zien als een oplosbaar probleem, maar als een mysterie dat als zodanig aanvaard kan/mag worden.

Zo bezien is er alleszins een leven mogelijk in Nederland, ook al zou men na zes weken Maluku liever niet meer terugkeren.

Tweede draaidag

Aan het graf van mijn ouders, in aanwezigheid van de camera, schuurden de woorden mij al door de strot … En woorden zijn er ook de volgende dag. En weer is er de camera, links boven mij de microfoon, pal tegenover mij filmmaker JAJ die een map aantekeningen op schoot heeft … JAJ stelt zijn vragen met onverbiddelijke vasthoudendheid. In die map staan woorden genoteerd die ik zelf ooit gebruikt heb. Uitspraken over de ik-figuur en over de vaderfiguur. Uitspraken over woede en wrok, waarvan ik sommige zelf al min of meer vergeten ben. Soms kijk ik JAJ seconden lang aan voordat ik iets weet te zeggen. Die woorden, ze zijn al van zo lang geleden. Uit de tijd dat mijn moeder nog leefde en nu mijn moeder er niet meer is ben ik op zoek naar andere, misschien wel betere woorden. Woorden uit de rijke Nederlandse taalschat die herinneringen oproepen aan het Malajoe van weleer. Ergens tussen de klanken van het Malajoe is er een ongearticuleerde fluistering, zijn de verhalen te horen over mannen en vrouwen die op God vertrouwden maar die het noodlot niet mochten ontlopen.

Malajoe

Pulau Ambon

Het kon alleen maar in het Malajoe, de taal waarin ik als kind vervloekt en geprezen werd. De taal die ik een leergierig Hollands vriendje op school bijbracht, zodat die aan een Leuk Klasgenootje kon vragen of hij even aan haar billen mocht zitten. Vriendje in kwestie dacht dat hij iets geheel anders vroeg en Vriendje was dan ook zeer verbaasd toen hij daarop van Leuk Klasgenootje een dreun voor de volstrekt onschuldige kop kreeg … De taal waarin 'kramp' wordt aangeduid met 'tikoes', dat letterlijk vertaald 'muis' betekent. Een Ambonnees kind (zo heette dat toen we nog niet in treinen aan noodremmen trokken … ), dat in de klas kramp aan de kuit kreeg en pijnlijk getroffen de vinger opstak om daarbij 'muis, meester, muis' te roepen, dat kon er op rekenen dat alle meiden gillend een goed heenkomen zochten op de banken, in materiaalkasten en bij meester op schoot. Het was in het Malajoe dat ik verkoos mijn ouders, staande aan hun beider graf, en in het bijzijn van de camera toe te spreken … “Vader, Moeder, we gaan naar Porto - Saparua… het is met spijt dat ik accepteer dat u hier, zo ver van het vaderland, begraven ligt. We gaan, want u bent er niet meer om ons de weg te wijzen, om ons te troosten.” En als ik dan hun geesten uit de kerkers van mijn jammerklacht ontslagen heb dan kan ik slechts zwijgen, want er bestaat op dat moment geen taal waarin ik mijn woede tot uitdrukking kan brengen.

Leerdam-het kerkhof

Morgen is dan eindelijk de eerste draaidag en zal des middags een bezoek gebracht worden aan het graf waar de lichamen van mijn ouders geborgen liggen. Voor de camera zal ik uitspreken dat die plek mij met weerzin vervult, dat de aanblik van de grafsteen met die namen aanmerkelijk minder bij mij teweegbrengt dan die foto waarop mijn ouders, die dag in augustus 1970 25 jaar getrouwd, argeloos in de camera blikken. 'Voorbij, voorbij, o en voorgoed voorbij' … die woorden van JC Bloem komen alleen maar in mij op als ik mijn vader zie, 50 jaar oud en geen weet nog hebben van de holtes waartoe zijn toen nog vlezige wangen twee jaar later zouden vervallen als de lever onder het colbertjasje en het witte overhemd in opstand zal komen … 'En waar bent u nou, anders dan in mijn herinneringen', dat denk ik alleen als ik mijn moeder zie, een beetje onwennig in de fotostudio waar haar kinderen haar zowat heen geschopt hebben. 'Dat is gewoon leuk, Ma'. Ze wist toen niet dat haar stoere kerel haar alleen zou laten met al die herinneringen aan hun gestorven kinderen. Die plek op de Leerdamse dodenakker is mij lang niet zo heilig als de droeve glans in de ogen van mijn dochter als die de naam 'Oma' uitspreekt.

Waarom? Waarom niet ...

De film 'Dakloze Herinneringen' hoeft alleen nog maar gedraaid te worden … er zal worden vastgelegd hoe de schrijver Frans L te Z uit de koffer met de naam, de militaire rang en het legernummer van zijn vader oude papieren en foto's tevoorschijn haalt … “Dat stamboek van mijn vader,” zegt de schrijver, “Dat kan mijn broer toch scannen en naar mij mailen, dan druk ik het bij mij thuis af en desnoods maakt ik het Nieuw Echt in Photoshop. Dat ziet geen hond.” “Het is ook niet de bedoeling dat er honden naar de film kijken,” zeggen de filmmakers … De schrijver is ijdel genoeg om zich op de film te verheugen en hij neemt zich voor om in bijzijn van de camera uitspraken te doen die hem de Nobelprijs voor de Literatuur en waarom dan ook niet voor de Vrede zullen opleveren, tegelijkertijd denkt hij met afgrijzen aan het televisieprogramma dat hij ooit met muzikant/schrijver Ernst Jansz gemaakt heeft. Opnamen van dat programma zijn bewaard gebleven en uitgever Franc Knipscheer heeft er plezier in met een zekere regelmaat die opnamen voor publiek te tonen. Men ziet een hoogst aimabele Ernst Jansz tegenover een welhaast chagrijnige Frans L die zich achteraf ergert aan zijn eigen slecht bijgeknipte snor, aan zijn gefronste wenkbrauwen en aan het staccato van zijn stem … “O ja, bedenk ook even wie jij voor de camera wilt vertellen waarom je voor het eerst van je leven naar Maluku gaat en bel me op zodra je dat weet.” “Doe ik,” zegt de schrijver. Maar hij denkt ook “Krijg toch de tering met je kolere-film … Vertellen? Waarom ik? Naar Maluku? Ga? Voor de Camera? Voor de? Godvergeten? Camera?” … Waarom de schrijver gaat? Men heeft daar geen eenduidig antwoord op. Waarom de schrijver pas nu gaat, nu hij al bijna 57 is, nu hij, staande op een legerkist van zijn vader, het pensioenschip aan de horizon kan waarnemen (“Pensioen? Zei je dat echt: 'pensioen'? Die paar centen per jaar die je overhoudt aan dat baantje op de universiteit waar je werd weggestuurd omdat je net iets te vaak in de armen van de kater in bed bleef liggen terwijl de plicht luidkeels om je riep?”) … dat blijft allemaal nog in het ongewisse … Wel is gaandeweg duidelijk geworden waarom men niet wilde/kon/durfde te gaan … men ging niet omdat men het recht daartoe verspeeld meende te hebben … Men had de vader terug naar huis, naar Porto op Saparua moeten brengen. “Zo, ben je daar? En waar is je vader? Waarom heb je je vader niet meegebracht? O, die is dood? Die is gestorven in het ziekenhuis van Lorrig Leerdam? Aan heimwee, aan wrok? En jij dan? Had je die man niet kunnen troosten?”

Minder dan vier weken

'Militairen op weg naar huis'

De magische grens is gepasseerd, het duurt geen vier weken meer voordat Garuda Vluchtnummer GA 089 van Amsterdam Airport met bestemming Jakarta zal opstijgen. Aan boord van het toestel de schrijver Frans L en zijn jongste zoon die, vergezeld van een camerateam op weg zullen gaan naar Porto op het Molukse eiland Saparua … Nu het geen vier weken meer duurt, nu de reis geboekt is, nu men met Geliefde bij de HEMA in Nijmegen een 'best wel aardige' zomerbroek heeft gekocht en bij V &D zomaar een alleraardigst colbertjasje voor maar € 29,00 heeft aangeschaft en nu men eigenlijk ook wel zin heeft om bij de ANWB een o zo handige knijpkat te kopen, nu heeft het geen zin meer om nog langer uitvluchten te verzinnen. Men gaat gewoon, men laat een 15-jarige dochter in Nederland achter die in die zes weken dat men weg is waarschijnlijk in evenzovele sloten plus 1 tegelijk zal lopen, maar het meisje kan zwemmen en het meisje staat ook nog eens discreet onder curatele van twee Enorme Broers, die desnoods het Lot te lijf gaan als Klein Zusje dat van hen verlangt. Men gaat en men zal bij aankomst in het Voorouderlijk Heiligdom genezen raken van het schuldgevoel dat men al jaren koestert tegenover de Vader die graag gezien had dat zoonlief hem, de verdoolde, de afgedankte militair van het onvolprezen KNIL naar huis had teruggebracht.

Salsa en Samba

Dankzij het groots aangekondigde Salsa- en Sambafestival in Nijmegen kom ik tot het verhelderende inzicht dat ik geen flauw benul heb van wat Salsa of Samba zou kunnen, willen of moeten zijn …Het blijkt, heel anders dan ik altijd gedacht heb, allemaal niet zo veel te maken te hebben met het carnaval in Rio de Janeiro …  “Denk je dat dit nog iets meer gaat worden dan alleen maar een heleboel kabaal?” vraag ik, maar Geliefde heeft er ook geen vertrouwen in waarna wij besluiten de rest van de warme nazomerzondagmiddag met de krant, met een hapje en een drankje door te brengen in het Thiemepark … Het is uit een zeker gevoel van medelijden met die fraai uitgedoste jongens en meisjes met hun slaginstrumenten, die heus wel de intentie hebben het Nijmeegse publiek te vermaken, dat ik geen gedachte wijd aan de stelling dat Salsa en Samba wellicht wat lastig te hanteren zijn voor mensen die niet in Latijns Amerika geboren zijn. Daar kunnen die mensen helemaal niets aan doen, maar wellicht is er iemand in de naaste omgeving die zo’n trommelmepper een keer apart kan nemen … “Heb ik je al eens verteld dat jij een wereldgozer/wereldwijf bent , vooral als je er zo eh, gekleed bij loopt … Maar eh, Salsa en Samba, weet je nou echt zeker dat dat ooit iets wordt met dat – zeg maar – geheel ander ritmegevoel van jou … Eerlijk zeggen, huilen mag ook … "

Gevoelige Kwestie

'Kut-kabeltje'

Seng o … dia moesti di labrak – het bleken toverwoorden … Had de Landgenoot uit Verre Molukse Landen eerst nog plechtige woorden uit weinig verkende uithoeken van Van Dale tot zijn beschikking, waarmee hij dacht mij in de Gevoelige Kwestie tegen te kunnen spreken, opeens had ik hem tijdens die gezellige ontmoeting, midden in het dorp, met een verbaal duwtje terug in die wondere wereld van de Molukse woonkampen waar Vaders Woord Wet is … “Houd op man, je moet hem voor z'n bek slaan”, dat in het Malajoe zeggen en opeens straalt Meneer de gesprekspartner … “Nee man, idioot. Slaan, dat gaan we niet meer doen,” sprak Landgenoot maar in zijn ogen zag men het intense verlangen naar argumenten die dat feestelijke slaan zouden kunnen rechtvaardigen. “Jij niet, nee. Jij bent zijn chef. Weet je wat, dan doe ik het voor je.” Landgenoot begon plezier te krijgen in het geval en hij troonde me mee, enkele cruciale stappen weg van de winkelingang waar ieder moment het gedroomde slachtoffer kon opduiken … “Dus je had alleen die kassabon niet meer.” “Nee, maar die idioot kan dat toch zo nakijken, die randdebiel heeft me die dag ervoor zelf geholpen. Waarom heb je die straathond eigenlijk aangenomen? Ik hield me rustig, want ik weet ook wel dat jij zijn chef bent. Daar komt maar praat van.” Landgenoot staarde met getuite lippen voor zich uit en hij wiegde in gedachten verzonken met hoofd en schouders. Hij zag waarschijnlijk de beelden terug van die keer dat hij – met zijn 1 meter 65 – de boomlange portier van Dancing De Nieuwe Lichting naar de EHBO sloeg, waarna wij ons daar voortaan naar hartelust mochten laven aan cola, Pall Mall en Leuke Meisjes … “Oké,” zei hij. “Wat voor klein kut-kabeltje – godsamme zeg – moest je ook alweer hebben? Regel ik voor je. Molukkers? Altijd gezeik … ”

Aan de Bondscoach

Waar Echte Mannen van dromen

Voor de bondscoach vrouwenvoetbal is een mooie taak weggelegd in de amateursector, want daar lopen sneue mannen, kereltjes, bejaard geboren wijsneuzen rond die zich trainer van het Ajax van Cruijff, Neeskens en Rep, het Ajax van Litmanen, de broertjes de Boer, Rijkaard en Kluivert (*) wanen. Daar lopen dikbuikige gemankeerde potloodventers in obsceen strakke trainingspakken rond, die het liefst het door 'Leuk, Blond en Langbenig' versmade geslacht zouden willen laten slingeren, maar omdat Justitie daar wettige bezwaren tegen maakt bedenken de Vieze Mannetjes andere methodes om de meisjes het leven van 'cool chillen' behoorlijk zuur te maken … Zelf kunnen de parmantige dikzakken alleen nog maar de afstand tussen de deur van de kantine en de bar in sullige slakken-sprint afleggen, maar om de twijfels rond hun viriliteit bij voorbaat weg te nemen mogen de Vé-Em-metjes op het trainingsveld graag laten zien hoe geweldig zij die derde bal nog wel oneindig lang kunnen hooghouden, hoe zij volgens het boekje van Wiel Coerver kunnen kappen en draaien … En als de meisjes ooit het Eerste van FC Barcelona willen halen dan zullen ook zij de tegenstander de bal technisch verantwoord 'tussen de benen' moeten kunnen spelen, ook al kunnen de meisjes de bal nog niet lekker aannemen en strak trappen … Het zal de neutrale toeschouwer overigens opvallen hoe graag het Vé-Em-metje dat 'tussen de benen' over het veld laat schallen … Het is aan de bondscoach vrouwenvoetbal om daar eens flink het castreermes in te zetten. “Jij, Vé-Em-metje, jij hebt aan één bal dus meer dan genoeg … ” Zo zou de boodschap moeten luiden.

(*) Patrick Kluivert werd ooit bij de jeugd van ASV Schellingwoude getraind door niemand minder dan Jos Knipscheer. In een latere fase van zijn veel te korte leven (1945-1997) nam Jos Knipscheer het als uitgever op zich de Patrick Kluiverts van de Letteren naar het podium te begeleiden.

Inkopen doen

Opslagcapaciteit 160 GB

Voor € 289,99 (€ 243,69 excl. BTW) koopt men op een heel gewone donderdag een netbook van het merk Asus – Model 1001PX-BLK0768, Processor-kloksnelheid 1650 Mhz, Intern Geheugen 1024 MB, Beeldschermdiagonaal 10,1 '', Ingebouwde camera … Niet dat men in Porto of elders op Saparua over een internetaansluiting kan beschikken, maar men kan er veel, heel veel foto's op kwijt, want de opslagcapaciteit bedraagt maar liefst 160 GB … En hoe komt men dan aan al die foto's? Die maakt men zelf en daartoe schaft men op diezelfde doodgewone donderdag een Panasonic Tz8 aan voor slechts € 245,00 en betaalt men wat bij dan krijgt men er tegen een totaalbedrag van alweer € 289,00 een tasje en een accessoire bij, dat er voor zorgt dat men met datzelfde toestel filmpjes kan maken … Om ervoor zorg te dragen dat men goed door de lens kan turen bestelt men bij de opticien twee gloednieuwe contactlenzen, waar de zorgverzekeraar heel graag aan meebetaalt … Dat mag ook wel, want sinds men voornemens is naar het voorouderlijk dorp af te reizen heeft men nauwelijks meer last van de rug en het is vanwege die rug en de onvermijdelijke kosten fysiotherapie dat men die heel erg dure verzekering bij zorgverzekeraar heeft afgesloten, dus dan mag zorgverzekeraar wel voor iets anders betalen …

Geachte Commissie

Bart van der Leck - De Zieke

Soms ontkomt men er niet aan … “Geachte Commissie, Kunst vindt uiteraard een basis in kinderlijke verwondering.” Gewichtig doen over Kunst, terwijl men Kunst alleen maar kan maken en inhaleren … Gewichtig doen over het enige alternatief voor de godsdienst tegenover Onbeduidende Maar Wel Zeer Belangrijke Dames en Heren die met gekromde klauwen de Goed Gevulde Subsidieknip gesloten houden en die, als het tegen zit, bij het zien van non-figuratieve topstukken de ergerlijke burgermansuitdrukking 'wel apart' uit de platte muts toveren … Het balloterende tuig dat men strelen moet met amper uit de strot of uit de pen te wringen betogen over 'maatschappelijke relevantie' (“Revelantie is ook goed hoor, da's toch ook goed voor vier lettergrepen … even tellen … ja, doe maar …” ) en/of 'artistieke meerwaarde' … Natuurlijk is er in zo'n commissie sprake van geteisem, dat literair consumptief niet verder komt dan Baantjer, Mulisch of als het echt tegenzit Ronald Huilebalk Giphart en dat de kinderen ter adoptie bij Jeugdzorg inlevert als die Bukowski lezen … Ontspoorde idioten die stiekem in de auto naar Frans Bauer luisteren, die een seizoenkaart PSV hebben en die blikken erwtensoep meenemen op vakantie naar Florence of Bratislava, die moet men ervan zien te overtuigen dat dit land gezegend is met Grandioze Grootse Beeldend Kunstenaars van Molukse afkomst die die afkomst nooit zullen verloochenen, maar die niet door Meneer/Mevrouw de Voorzitter in een eng klein 'Moluks' hokje gepropt wensen te worden … “De Kunstenaar kan van Molukse afkomst zijn, Excellentie, maar de Kunst is universeel.” 'Universeel', weer zo'n woord dat men op de hurken zal moeten uitleggen … En dan zullen we vanwege de gemoedsrust maar geen gedachte wijden aan Landgenoten uit Verre Molukse Oorden die helemaal niets hebben met topstukken, 'die hun kind van drie' met viltstift en met pindakaas aan de vingers ook zou kunnen vervaardigen, maar zich opeens Trots verklaren als onderzoek van Justitie, op verzoek van het Ministerie voor Etnische Oorlogsvoering, heeft uitgewezen dat de maker via de zwager van zijn buitenechtelijk verwekte achternicht een klein druppeltje Moluks bloed door de aderen heeft stromen … Maar ja, onverschrokken voorwaarts, dat moet het motto zijn.